Η συγκάλυψη του γονιδιακού ντόπινγκ στο Πεκίνο
Στην τελευταία Ολυμπιάδα, αλλά και στην Παραολυμπιάδα που ακολούθησε, ακούγαμε καθημερινά για τον πόλεμο που κήρυξε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή στο ντόπινγκ, για τους χιλιάδες ελέγχους που γίνονται, ακόμη και για την αυστηρή τιμωρία ή και τη διαπόμπευση των ντοπαρισμένων αθλητών. Γιατί, όμως, ποτέ δεν ακούσαμε από κανένα υπεύθυνο στόμα ούτε κουβέντα για την πιο επικίνδυνη, αλλά μη ανιχνεύσιμη, μορφή ντόπινγκ, το γονιδιακό;
Εισαγωγή
Αναμφίβολα η φαρμακοδιέγερση (ντόπινγκ) αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα του αθλητισμού σε όλες τις εποχές, αφού από την αρχαιότητα, κιόλας, οι αθλητές προσπαθούσαν να κερδίσουν ολυμπιακά μετάλλια προσθέτοντας στη διατροφή τους βασιλικό πολτό, αίμα βοδιού ή μίγματα βοτάνων και διεγερτικών ουσιών. Η αλματώδης ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, στις μέρες μας, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον τομέα του ντόπινγκ, ο οποίος χρησιμοποίησε ορισμένες σύγχρονες τεχνικές Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας, με σκοπό την παράνομη βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων.
Οι εφαρμογές του γονιδιακού ντόπινγκ
Ως γονιδιακό ντόπινγκ ορίζεται η μη θεραπευτική χρήση κυττάρων, γονιδίων ή γονιδιακών στοιχείων, που έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τη γενετική δομή των αθλητών, ώστε το σώμα τους να παράγει ορμόνες ή άλλες φυσικές ουσίες, που μπορούν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. (Οι σημαντικοί κίνδυνοι που κρύβουν οι γονιδιακές αυτές τεχνικές για την υγεία των αθλητών, αναλύθηκαν εκτενώς σε παλαιότερο άρθρο μου: ‘’Γονιδιακό ντόπινγκ: Η νέα μάστιγα του αθλητισμού, Χανιώτικα Νέα 15-12-07).
Οι γονιδιακές παρεμβάσεις στον αθλητισμό γίνονται με τη βοήθεια γονιδίων που ελέγχουν τη σύνθεση διαφόρων πρωτεϊνών, οι οποίες σχετίζονται τόσο με την αθλητική επίδοση, όσο και με την ταχύτερη αποκατάσταση πιθανών τραυματισμών. Αναλυτικότερα, χρησιμοποιούνται οι εξής παράγοντες:
Ερυθροποιητίνη (Epo)
Το γονίδιο της ερυθροποιητίνης εισάγεται στην κυκλοφορία του αίματος με σκοπό την αύξηση της παραγωγής της. Η συγκεκριμένη ορμόνη παράγεται από τους νεφρούς και διεγείρει την παραγωγή νέων ερυθρών αιμοσφαιρίων από το μυελό των οστών, τα οποία μεταφέρουν έτσι περισσότερο οξυγόνο, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αεροβική ικανότητα των αθλητών. Η είσοδος του γονιδίου της ερυθροποιητίνης στα κύτταρα έχει ήδη πραγματοποιηθεί σε πιθήκους, στους οποίους ο αιματοκρίτης και η δυνατότητα μεταφοράς οξυγόνου διαπλασιάστηκαν!
Ινσουλινομιμητικός αυξητικός παράγοντας (IGF-1)
Τεχνικά φαίνεται να έχει τελειοποιηθεί η εισαγωγή γονιδίων που οδηγούν σε αύξηση της μυϊκής μάζας, μέσω του γενετικού υλικού του ινσουλινομιμητικού αυξητικού παράγοντα-1 (IGF-1). Η γονιδιακή αυτή μεταφορά μπορεί να οδηγήσει σε υπεραποδόσεις σε αθλήματα όπως η άρση βαρών, οι ρίψεις και η πυγμαχία, στα οποία οι επιδόσεις βελτιώνονται με την αύξηση της μυϊκής μάζας. Η ένεση του συγκεκριμένου γονιδίου στα πίσω πόδια ποντικιών σε σχετικό πείραμα, είχε ως αποτέλεσμα να εμφανίσουν αύξηση της μυϊκής μάζας και της δύναμής τους κατά 300%!
Αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας (VEGF)
Μια άλλη ερευνητική εφαρμογή αναφέρεται στην εισαγωγή του γονιδίου του αγγειακού ενδοθηλιακού παράγοντα, που μπορεί να βοηθήσει στην δημιουργία νέων αιμοφόρων αγγείων. Η διαδικασία αυτή έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει σε αυξημένη τροφοδοσία των ιστών με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα όργανα όπως οι μύες, οι πνεύμονες και η καρδιά, να παρουσιάζουν εξαιρετική απόδοση, αγγίζοντας το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Μυοστατίνη
Είναι μια πρωτεΐνη που καθυστερεί την ανάπτυξη των μυών, με κάποιο μηχανισμό που δεν είναι πλήρως ξεκαθαρισμένος. Στην πρακτική χρήση αυτής της μορφής γονιδιακού ντόπινγκ, χορηγούνται ουσίες που παρεμποδίζουν τη δράση της μυοστατίνης, με αποτέλεσμα την υπερβολική ανάπτυξη της μυϊκής μάζας, εξαιτίας της μεγάλης αύξησης του αριθμού και του μεγέθους των μυϊκών ινών.
Ενδορφίνες-εγκεφαλίνες
Είναι φυσικές ουσίες που εκκρίνονται από τον οργανισμό για την καταστολή του πόνου. Η χορήγηση των γονιδίων που ρυθμίζουν την παραγωγή τους, φαίνεται να βοηθά τους αθλητές με πολλαπλές αγωνιστικές υποχρεώσεις ή με σύνδρομο υπερπροπόνησης, να ξεπερνούν ευκολότερα τον πόνο και να συμμετέχουν συχνότερα σε αγώνες.
Επούλωση τραυματισμών
Είναι η μόνη, ίσως, αποδεκτή από την αθλητική κοινότητα χρήση γονιδιακής τεχνικής. Η ένεση γενετικά τροποποιημένων γονιδίων αυξητικών παραγόντων σε τραυματισμένους ιστούς πειραματοζώων, (τένοντες, συνδέσμους, χόνδρους, μύες, οστά) φαίνεται να έχει ως αποτέλεσμα τη γρηγορότερη επούλωση και αποκατάστασή τους.
Ένα πραγματικό πρόβλημα
Σε συνέλευση του Ιατρικού Τμήματος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής το 2001, συζητήθηκε για πρώτη φορά το θέμα της εμφάνισης του γονιδιακού ντόπινγκ, αλλά και τέθηκε επιτακτικά η ανάγκη λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Τελικά, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Αντιντόπινγκ (WADA) αναγνωρίζει την ύπαρξη του προβλήματος και τοποθετεί το 2004, για πρώτη φορά, τις γονιδιακές τεχνικές στη λίστα μεθόδων ντοπαρίσματος.
Επιπλέον, ανώτατοι παράγοντες της WADA υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη γενετικά υποβοηθούμενων αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008 είναι πολύ πιθανή, αφού οι γονιδιακές τεχνικές έχουν ήδη δοκιμαστεί επαρκώς, ενώ πιστεύουν ότι αναμφίβολα το 2012 στην Ολυμπιάδα του Λονδίνου το πρόβλημα θα έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Συγκεκριμένα ο R. Pound, πρόεδρος της WADA, δήλωσε το 2007: ‘’Γνωρίζουμε ότι η απειλή του γενετικού ντόπινγκ είναι αληθινή. Είναι ευκολότερο να προλάβουμε ένα πρόβλημα, παρά να προσπαθήσουμε να το λύσουμε’’.
Η ανίχνευση του γονιδιακού ντόπινγκ
Η ανίχνευση των γονιδιακών μεθόδων ντόπινγκ είναι πολύ δύσκολη, διότι μετά από τη χορήγηση των τεχνητών γονιδίων ο οργανισμός των αθλητών παράγει πρωτεΐνες όμοιες με τις φυσιολογικές. Ένδειξη χρήσης γονιδιακής τεχνικής προκύπτει μόνο με την εξέταση των αποτελεσμάτων της, όπως είναι η μέτρηση του αιματοκρίτη μετά τη χορήγηση του γονιδίου της ερυθροποιητίνης. Ο αγώνας, όμως, μεταξύ παρανόμων τεχνικών και επιτροπών αντιντόπινγκ δεν τελειώνει τόσο εύκολα, αφού έχουν ήδη αναπτυχθεί φάρμακα που κατεβάζουν τεχνητά το επίπεδο του αιματοκρίτη, αποκρύπτοντας τις γενετικές παρεμβάσεις στην ερυθροποιητίνη σε πιθανούς ελέγχους.
Ως πιθανή λύση έχει προταθεί η συνεχής μέτρηση της συγκέντρωσης συγκεκριμένων πρωτεϊνών των αθλητών για μακρύ χρονικό διάστημα, ώστε να γίνεται αντιληπτή ενδεχόμενη αλλαγή στη φυσιολογία και τη λειτουργικότητα του οργανισμού. Η διαδικασία, όμως, αυτή θα πρέπει να περιλάβει εκατοντάδες πρωτεΐνες για ένα μεγάλο αριθμό αθλητών διαφόρων αγωνισμάτων, γεγονός που καθιστά πρακτικά ανέφικτη την πραγματοποίησή της.
Ένας ασφαλέστερος τρόπος ελέγχου του προβλήματος είναι η πίεση των εταιρειών βιοτεχνολογίας να αναπτύξουν κάποια τεχνική σήμανσης του γενετικού υλικού και των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στις γονιδιακές τεχνικές, ώστε, ακόμη και αν καταλήξουν στα κυκλώματα του ντόπινγκ, να είναι εφικτή η ανίχνευσή τους. Το πρόβλημα, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι ότι τα υλικά μεταφοράς του γενετικού υλικού είναι δυνατό να εντοπιστούν μόνο αμέσως μετά την εφαρμογή της τεχνικής, αφού εξαφανίζονται εύκολα από τον οργανισμό.
Επίσης, μελετάται η εφαρμογή της βιοψίας μυϊκού ιστού για την ανάλυση της σύστασης της μυϊκής μάζας των ύποπτων για ντόπινγκ αθλητών, που όμως είναι πιθανό να προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις στον αθλητικό κόσμο, επειδή λαμβάνεται με, έστω και απλή, χειρουργική τεχνική.
Τα ρητορικά ερωτήματα
Παρά τις βαρύγδουπες δηλώσεις των υπευθύνων τόσο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αντιντόπινγκ (WADA), όσο και της ιατρικής επιτροπής της ΔΟΕ για την καταπολέμηση του ντόπινγκ, κανένας δεν αναφέρθηκε στο θέμα των γονιδιακών παρεμβάσεων και της πιθανής ανίχνευσής τους στο Πεκίνο, προφανώς για να μη χαλάσει η εικόνα της καλοστημένης και φαντασμαγορικής φιέστας των Ολυμπιακών αγώνων.
Τα ερωτήματα που μπορεί να κάνει κάθε σκεπτόμενος πολίτης, χωρίς βέβαια να περιμένει απάντηση είναι:
- Αφού επιστημονικά το γονιδιακό ντόπινγκ είναι εφαρμόσιμο, γιατί κανένας δεν ασχολήθηκε με αυτό στην τελευταία Ολυμπιάδα και Παραολυμπιάδα;
- Ποιος μπορεί να μας διαβεβαιώσει ότι οι υπερφυσικές επιδόσεις και οι βιονικοί υπεραθλητές που έκαναν τα ρεκόρ στο Πεκίνο, δεν είχαν χρησιμοποιήσει τέτοιου είδους τεχνικές;
- Αφού το 2004 οι γονιδιακές τεχνικές μπήκαν στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών της WADA, γιατί δεν έγιναν οι σχετικοί έλεγχοι στο Πεκίνο;
- Γιατί ο πρόεδρος της WADA, που δήλωσε τελευταία ότι ‘’η απειλή του γονιδιακού ντόπινγκ είναι αληθινή’’, σιώπησε για το συγκεκριμένο θέμα στο Πεκίνο;
- Μήπως οι γενετικές παρεμβάσεις είναι το ‘’αλατοπίπερο’’ της Ολυμπιάδας, ώστε να γίνονται εντυπωσιακές επιδόσεις και να κεντρίζεται το ενδιαφέρον τόσο των θεατών, όσο και των πολυεθνικών χορηγών;
- Μήπως το γονιδιακό ντόπιγκ αποτελεί πια το νέο ντοπάρισμα των πλούσιων και των ισχυρών χωρών, σε αντιδιαστολή με τους φτωχούς, όπως η χώρα μας, που συνεχίζει να χρησιμοποιεί απαρχαιωμένα και άκρως επικίνδυνα για την υγεία αναβολικά, όπως η μεθυλτριενολόνη (Μ3);
__________________________________________________ ____________
Γιάννης Στεφανογιάννης, Συγγραφέας - Μοριακός Ερευνητής, Έφορος Στίβου Γ.Σ. ''Ελ. Βενιζέλος''
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ''Χανιώτικα Νέα'' στις 27-9-2008
Blog: stefanogiannis.blogspot.com
E-mail: stefanogiannis@gmail.com
Στην τελευταία Ολυμπιάδα, αλλά και στην Παραολυμπιάδα που ακολούθησε, ακούγαμε καθημερινά για τον πόλεμο που κήρυξε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή στο ντόπινγκ, για τους χιλιάδες ελέγχους που γίνονται, ακόμη και για την αυστηρή τιμωρία ή και τη διαπόμπευση των ντοπαρισμένων αθλητών. Γιατί, όμως, ποτέ δεν ακούσαμε από κανένα υπεύθυνο στόμα ούτε κουβέντα για την πιο επικίνδυνη, αλλά μη ανιχνεύσιμη, μορφή ντόπινγκ, το γονιδιακό;
Εισαγωγή
Αναμφίβολα η φαρμακοδιέγερση (ντόπινγκ) αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα του αθλητισμού σε όλες τις εποχές, αφού από την αρχαιότητα, κιόλας, οι αθλητές προσπαθούσαν να κερδίσουν ολυμπιακά μετάλλια προσθέτοντας στη διατροφή τους βασιλικό πολτό, αίμα βοδιού ή μίγματα βοτάνων και διεγερτικών ουσιών. Η αλματώδης ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, στις μέρες μας, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον τομέα του ντόπινγκ, ο οποίος χρησιμοποίησε ορισμένες σύγχρονες τεχνικές Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας, με σκοπό την παράνομη βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων.
Οι εφαρμογές του γονιδιακού ντόπινγκ
Ως γονιδιακό ντόπινγκ ορίζεται η μη θεραπευτική χρήση κυττάρων, γονιδίων ή γονιδιακών στοιχείων, που έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τη γενετική δομή των αθλητών, ώστε το σώμα τους να παράγει ορμόνες ή άλλες φυσικές ουσίες, που μπορούν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. (Οι σημαντικοί κίνδυνοι που κρύβουν οι γονιδιακές αυτές τεχνικές για την υγεία των αθλητών, αναλύθηκαν εκτενώς σε παλαιότερο άρθρο μου: ‘’Γονιδιακό ντόπινγκ: Η νέα μάστιγα του αθλητισμού, Χανιώτικα Νέα 15-12-07).
Οι γονιδιακές παρεμβάσεις στον αθλητισμό γίνονται με τη βοήθεια γονιδίων που ελέγχουν τη σύνθεση διαφόρων πρωτεϊνών, οι οποίες σχετίζονται τόσο με την αθλητική επίδοση, όσο και με την ταχύτερη αποκατάσταση πιθανών τραυματισμών. Αναλυτικότερα, χρησιμοποιούνται οι εξής παράγοντες:
Ερυθροποιητίνη (Epo)
Το γονίδιο της ερυθροποιητίνης εισάγεται στην κυκλοφορία του αίματος με σκοπό την αύξηση της παραγωγής της. Η συγκεκριμένη ορμόνη παράγεται από τους νεφρούς και διεγείρει την παραγωγή νέων ερυθρών αιμοσφαιρίων από το μυελό των οστών, τα οποία μεταφέρουν έτσι περισσότερο οξυγόνο, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αεροβική ικανότητα των αθλητών. Η είσοδος του γονιδίου της ερυθροποιητίνης στα κύτταρα έχει ήδη πραγματοποιηθεί σε πιθήκους, στους οποίους ο αιματοκρίτης και η δυνατότητα μεταφοράς οξυγόνου διαπλασιάστηκαν!
Ινσουλινομιμητικός αυξητικός παράγοντας (IGF-1)
Τεχνικά φαίνεται να έχει τελειοποιηθεί η εισαγωγή γονιδίων που οδηγούν σε αύξηση της μυϊκής μάζας, μέσω του γενετικού υλικού του ινσουλινομιμητικού αυξητικού παράγοντα-1 (IGF-1). Η γονιδιακή αυτή μεταφορά μπορεί να οδηγήσει σε υπεραποδόσεις σε αθλήματα όπως η άρση βαρών, οι ρίψεις και η πυγμαχία, στα οποία οι επιδόσεις βελτιώνονται με την αύξηση της μυϊκής μάζας. Η ένεση του συγκεκριμένου γονιδίου στα πίσω πόδια ποντικιών σε σχετικό πείραμα, είχε ως αποτέλεσμα να εμφανίσουν αύξηση της μυϊκής μάζας και της δύναμής τους κατά 300%!
Αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας (VEGF)
Μια άλλη ερευνητική εφαρμογή αναφέρεται στην εισαγωγή του γονιδίου του αγγειακού ενδοθηλιακού παράγοντα, που μπορεί να βοηθήσει στην δημιουργία νέων αιμοφόρων αγγείων. Η διαδικασία αυτή έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει σε αυξημένη τροφοδοσία των ιστών με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα όργανα όπως οι μύες, οι πνεύμονες και η καρδιά, να παρουσιάζουν εξαιρετική απόδοση, αγγίζοντας το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Μυοστατίνη
Είναι μια πρωτεΐνη που καθυστερεί την ανάπτυξη των μυών, με κάποιο μηχανισμό που δεν είναι πλήρως ξεκαθαρισμένος. Στην πρακτική χρήση αυτής της μορφής γονιδιακού ντόπινγκ, χορηγούνται ουσίες που παρεμποδίζουν τη δράση της μυοστατίνης, με αποτέλεσμα την υπερβολική ανάπτυξη της μυϊκής μάζας, εξαιτίας της μεγάλης αύξησης του αριθμού και του μεγέθους των μυϊκών ινών.
Ενδορφίνες-εγκεφαλίνες
Είναι φυσικές ουσίες που εκκρίνονται από τον οργανισμό για την καταστολή του πόνου. Η χορήγηση των γονιδίων που ρυθμίζουν την παραγωγή τους, φαίνεται να βοηθά τους αθλητές με πολλαπλές αγωνιστικές υποχρεώσεις ή με σύνδρομο υπερπροπόνησης, να ξεπερνούν ευκολότερα τον πόνο και να συμμετέχουν συχνότερα σε αγώνες.
Επούλωση τραυματισμών
Είναι η μόνη, ίσως, αποδεκτή από την αθλητική κοινότητα χρήση γονιδιακής τεχνικής. Η ένεση γενετικά τροποποιημένων γονιδίων αυξητικών παραγόντων σε τραυματισμένους ιστούς πειραματοζώων, (τένοντες, συνδέσμους, χόνδρους, μύες, οστά) φαίνεται να έχει ως αποτέλεσμα τη γρηγορότερη επούλωση και αποκατάστασή τους.
Ένα πραγματικό πρόβλημα
Σε συνέλευση του Ιατρικού Τμήματος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής το 2001, συζητήθηκε για πρώτη φορά το θέμα της εμφάνισης του γονιδιακού ντόπινγκ, αλλά και τέθηκε επιτακτικά η ανάγκη λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Τελικά, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Αντιντόπινγκ (WADA) αναγνωρίζει την ύπαρξη του προβλήματος και τοποθετεί το 2004, για πρώτη φορά, τις γονιδιακές τεχνικές στη λίστα μεθόδων ντοπαρίσματος.
Επιπλέον, ανώτατοι παράγοντες της WADA υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη γενετικά υποβοηθούμενων αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008 είναι πολύ πιθανή, αφού οι γονιδιακές τεχνικές έχουν ήδη δοκιμαστεί επαρκώς, ενώ πιστεύουν ότι αναμφίβολα το 2012 στην Ολυμπιάδα του Λονδίνου το πρόβλημα θα έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Συγκεκριμένα ο R. Pound, πρόεδρος της WADA, δήλωσε το 2007: ‘’Γνωρίζουμε ότι η απειλή του γενετικού ντόπινγκ είναι αληθινή. Είναι ευκολότερο να προλάβουμε ένα πρόβλημα, παρά να προσπαθήσουμε να το λύσουμε’’.
Η ανίχνευση του γονιδιακού ντόπινγκ
Η ανίχνευση των γονιδιακών μεθόδων ντόπινγκ είναι πολύ δύσκολη, διότι μετά από τη χορήγηση των τεχνητών γονιδίων ο οργανισμός των αθλητών παράγει πρωτεΐνες όμοιες με τις φυσιολογικές. Ένδειξη χρήσης γονιδιακής τεχνικής προκύπτει μόνο με την εξέταση των αποτελεσμάτων της, όπως είναι η μέτρηση του αιματοκρίτη μετά τη χορήγηση του γονιδίου της ερυθροποιητίνης. Ο αγώνας, όμως, μεταξύ παρανόμων τεχνικών και επιτροπών αντιντόπινγκ δεν τελειώνει τόσο εύκολα, αφού έχουν ήδη αναπτυχθεί φάρμακα που κατεβάζουν τεχνητά το επίπεδο του αιματοκρίτη, αποκρύπτοντας τις γενετικές παρεμβάσεις στην ερυθροποιητίνη σε πιθανούς ελέγχους.
Ως πιθανή λύση έχει προταθεί η συνεχής μέτρηση της συγκέντρωσης συγκεκριμένων πρωτεϊνών των αθλητών για μακρύ χρονικό διάστημα, ώστε να γίνεται αντιληπτή ενδεχόμενη αλλαγή στη φυσιολογία και τη λειτουργικότητα του οργανισμού. Η διαδικασία, όμως, αυτή θα πρέπει να περιλάβει εκατοντάδες πρωτεΐνες για ένα μεγάλο αριθμό αθλητών διαφόρων αγωνισμάτων, γεγονός που καθιστά πρακτικά ανέφικτη την πραγματοποίησή της.
Ένας ασφαλέστερος τρόπος ελέγχου του προβλήματος είναι η πίεση των εταιρειών βιοτεχνολογίας να αναπτύξουν κάποια τεχνική σήμανσης του γενετικού υλικού και των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στις γονιδιακές τεχνικές, ώστε, ακόμη και αν καταλήξουν στα κυκλώματα του ντόπινγκ, να είναι εφικτή η ανίχνευσή τους. Το πρόβλημα, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι ότι τα υλικά μεταφοράς του γενετικού υλικού είναι δυνατό να εντοπιστούν μόνο αμέσως μετά την εφαρμογή της τεχνικής, αφού εξαφανίζονται εύκολα από τον οργανισμό.
Επίσης, μελετάται η εφαρμογή της βιοψίας μυϊκού ιστού για την ανάλυση της σύστασης της μυϊκής μάζας των ύποπτων για ντόπινγκ αθλητών, που όμως είναι πιθανό να προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις στον αθλητικό κόσμο, επειδή λαμβάνεται με, έστω και απλή, χειρουργική τεχνική.
Τα ρητορικά ερωτήματα
Παρά τις βαρύγδουπες δηλώσεις των υπευθύνων τόσο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αντιντόπινγκ (WADA), όσο και της ιατρικής επιτροπής της ΔΟΕ για την καταπολέμηση του ντόπινγκ, κανένας δεν αναφέρθηκε στο θέμα των γονιδιακών παρεμβάσεων και της πιθανής ανίχνευσής τους στο Πεκίνο, προφανώς για να μη χαλάσει η εικόνα της καλοστημένης και φαντασμαγορικής φιέστας των Ολυμπιακών αγώνων.
Τα ερωτήματα που μπορεί να κάνει κάθε σκεπτόμενος πολίτης, χωρίς βέβαια να περιμένει απάντηση είναι:
- Αφού επιστημονικά το γονιδιακό ντόπινγκ είναι εφαρμόσιμο, γιατί κανένας δεν ασχολήθηκε με αυτό στην τελευταία Ολυμπιάδα και Παραολυμπιάδα;
- Ποιος μπορεί να μας διαβεβαιώσει ότι οι υπερφυσικές επιδόσεις και οι βιονικοί υπεραθλητές που έκαναν τα ρεκόρ στο Πεκίνο, δεν είχαν χρησιμοποιήσει τέτοιου είδους τεχνικές;
- Αφού το 2004 οι γονιδιακές τεχνικές μπήκαν στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών της WADA, γιατί δεν έγιναν οι σχετικοί έλεγχοι στο Πεκίνο;
- Γιατί ο πρόεδρος της WADA, που δήλωσε τελευταία ότι ‘’η απειλή του γονιδιακού ντόπινγκ είναι αληθινή’’, σιώπησε για το συγκεκριμένο θέμα στο Πεκίνο;
- Μήπως οι γενετικές παρεμβάσεις είναι το ‘’αλατοπίπερο’’ της Ολυμπιάδας, ώστε να γίνονται εντυπωσιακές επιδόσεις και να κεντρίζεται το ενδιαφέρον τόσο των θεατών, όσο και των πολυεθνικών χορηγών;
- Μήπως το γονιδιακό ντόπιγκ αποτελεί πια το νέο ντοπάρισμα των πλούσιων και των ισχυρών χωρών, σε αντιδιαστολή με τους φτωχούς, όπως η χώρα μας, που συνεχίζει να χρησιμοποιεί απαρχαιωμένα και άκρως επικίνδυνα για την υγεία αναβολικά, όπως η μεθυλτριενολόνη (Μ3);
__________________________________________________ ____________
Γιάννης Στεφανογιάννης, Συγγραφέας - Μοριακός Ερευνητής, Έφορος Στίβου Γ.Σ. ''Ελ. Βενιζέλος''
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ''Χανιώτικα Νέα'' στις 27-9-2008
Blog: stefanogiannis.blogspot.com
E-mail: stefanogiannis@gmail.com
