Ουρανός και Αστρονομικά Φαινόμενα Απρίλιος 2010
Γράφει η Αστροφυσικός Ελένη Χατζηχρήστου
Ο Απρίλιος είναι συμβολικά ο μήνας της αναγέννησης και η άνοιξη που έχει πλέον εγκατασταθεί για τα καλά στο βόρειο ημισφαίριο της Γης, επιτρέπει στους εραστές του ουρανού να χαρούν άφοβα τα κάλλη του τις νύχτες. Η αναγέννηση της γήινης φύσης είναι ίσως ένα εποχιακό φαινόμενο αλλά στο Σύμπαν φαινόμενα αναγέννησης υπάρχουν παντού και συμβαίνουν χωρίς διακοπή εδώ και 13 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου. Θαυμάστε λοιπόν αυτή την άνοιξη περιοχές αναγέννησης που βρίσκονται στη δική μας γειτονιά του Σύμπαντος. Κοιτάξτε το νεφέλωμα του Ωρίωνα, το μεσαίο «άστρο» στο ξίφος του γνωστού αστερισμού, που δεν είναι παρά ένα αστρικό βρεφοκομείο 1500 έτη φωτός μακριά μας.
Εικ. Ουρανος: Ο ουρανός του Απριλίου για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/04/2010 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)
Βροχές Διαττόντων
Αυτό το μήνα θα έχουμε μια βροχή διαττόντων, τους Λυρίδες, που κορυφώνεται στις 22 Απριλίου με ακτινοβόλο σημείο τον αστερισμό Λύρα που θα μεσουρανεί. Με 10-20 μετεωροειδή την ώρα δεν είναι πολύ εντυπωσιακή βροχή διαττόντων αλλά αξίζει τον κόπο να την παρακολουθήσουμε τις ανοιξιάτικη νύκτα της κορύφωσης του φαινομένου, όταν η μόλις ενός τετάρτου Σελήνη θα δύει σχετικά νωρίς αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στον κατασκότεινο ουρανό. Οι Λυρίδες είναι υπολείμματα πρότερου περάσματος του κομήτη Θάτσερ από τη γειτονιά του Ήλιου.
Εικ. Αστρα: Ο γαλαξίας Μ83 και η κεντρική σπειροειδής περιοχή του στην οπία δημιουργούνται νέα άστρα με εκρηκτικούς ρυθμούς (Credit: NASA/JPL-Caltech/VLA/MPIA).
Πλανήτες
Τον Απρίλιο θα χαρούμε τους πλανήτες Ερμή, Αφροδίτη, Άρη και Κρόνο. Η Αφροδίτη παραμένει το λαμπρότερο «άστρο» του ουρανού μετά τη δύση του Ήλιου για περίπου δύο ώρες, με αστρονομικό μέγεθος -4. Ο Ερμής φτάνει σε μέγιστη απομάκρυνση στις 8 Απριλίου, ορατός με αστρονομικό μέγεθος -0.9 στην αρχή και -0.1 στο τέλος του μήνα. Ο Άρης θα βρίσκεται ψηλά στο νοτιοδυτικό ουρανό και στις 15-17 Απριλίου θα περάσει μπροστά από το αστρικό σμήνος Μ44. Θα είναι αμυδρότερος από τους άλλους πλανήτες, με αστρονομικό μέγεθος 0.2 στην αρχή και 0.7 στο τέλος του μήνα. Πάντως, ευρισκόμενος στον Καρκίνο, θα ξεχωρίζει από τα κοντινά του άστρα Κάστωρα, Πολυδεύκη και Βασιλίσκο. Ο Δίας εμφανίζεται στο ημίφως του πρωινού προς τα παρόν σαν ένα αμυδρό «άστρο». Σιγά σιγά όμως θα γίνεται όλο και λαμπρότερος στη διάρκεια του καλοκαιριού και θα αποκτήσει δραματική λαμπρότητα προς το τέλος του φθινοπώρου. Ο Κρόνος θα βρίσκεται ψηλά στον δυτικό ουρανό, περίπου στη μέση μεταξύ Βασιλίσκου και Στάχυ. Ο μακρινός Ουρανός, λίγο μετά την συζυγία με τον Ήλιο μόλις ξεχωρίζει στον νοτιοανατολικό ουρανό λίγο πριν την ανατολή του Ήλιου. Το ίδιο και ο Ποσειδώνας τον οποίο μπορούν να ανακαλύψουν μόνο τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια.
.
Σελήνη
Τελευταίο Τέταρτο στις 6 Απριλίου, Νέα Σελήνη στις 14, Πρώτο Τέταρτο στις 21 και Πανσέληνος στις 28 Απριλίου. Η Σελήνη στο Απόγειο στις 9 Απριλίου και στο Περίγειο στις 24 Απριλίου. Στη διάρκεια του μήνα η Σελήνη θα περάσει δίπλα από τους περισσότερους ορατούς με γυμνό μάτι πλανήτες καθώς και από τα Πλειάδες και γνωστά άστρα του ουρανού όπως ο Αντάρης, ο Βασιλίσκος, ο Στάχυς.
Εικ. Cassini: Το διαστημόπλοιο Cassini στην πτήση του στον Κρόνο και τους δορυφόρους του (Καλλιτεχνική απεικόνιση. Credit: NASA, JPL).
Διαστημικά Γεγονότα του Μήνα
Στις 5 Απριλίου θα εκτοξευθεί το διαστημικό λεωφορείο Discovery από το Cape Canaveral μεταφέροντας χρήσιμα υλικά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Την ίδια ημέρα, το διαστημόπλοιο Cassini θα περάσει κοντά από τον Τιτάνα, το διάσημο φεγγάρι του Κρόνου. Την επόμενη ημέρα το διαστημόπλοιο θα βρεθεί κοντά σε ένα άλλο φεγγάρι του Κρόνου, την Διώνη. Στις 27 Απριλίου το Cassini θα βρεθεί κοντά στον Εγκέλαδο, ένα ακόμη φεγγάρι του Κρόνου.
Αναλυτικό Αστρονομικό Ημερολόγιο
3 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Αντάρη
4 Απριλίου: Ερμής και Αφροδίτη σε απόσταση μόλις 3ο μεταξύ τους
6 Απριλίου: Τελευταίο τέταρτο Σελήνης
8 Απριλίου: Ο Ερμής σε μέγιστη απομάκρυνση (20ο ανατολικά) από τον Ήλιο
9 Απριλίου: Η Σελήνη στο απόγειο (405000 χλμ.)
11 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Δία
14 Απριλίου: Νέα Σελήνη
15 Απριλίου: Το λεπτό μισοφέγγαρο ακριβώς επάνω από τον Ερμή στο απογευματινό λυκόφως.
16 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στην Αφροδίτη και από πάνω τους οι Πλειάδες.
17 Απρλίου. Η Σελήνη κοντά στις Πλειάδες. Ο Άρης 1.1ο βορειοδυτικά του αστρικού σμήνους Μ44.
21 Απριλίου: Πρώτο τέταρτο Σελήνης. Η Σελήνη κοντά στον Άρη.
22 Απριλίου: Κορύφωση της βροχής μετεωροειδών Λυρίδες. Η Σελλήνη κοντά στο αστρικό σμήνος Μ44.
23 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Βασιλίσκο.
24 Απριλίου: Η Σελήνη στο περίγειο (367141 χλμ.).
25 Απριλίου: Η Αφροδίτη 3.5ο νοτιοανατολικά των Πλειάδων. Η Σελήνη κοντά στον Κρόνο.
27 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Στάχυ.
28 Απριλίου: Πανσέληνος Ο Ερμής σε κατώτερη συζυγία με τον Ήλιο.
30 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Αντάρη.
Εικ. Οριζοντας: Ο ορίζοντας του Απριλίου, κοιτώντας δυτικά, για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/04/2010 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)
Πηγές:
http://www.synapses.co.uk/astro/monthnxt.html
http://stargazing.suite101.com/article.cfm/the_night_sky_for_april_2010
http://www.astronomynow.com/sky_charts.html
http://stardate.org/nightsky/almanac/
http://www.seasky.org/astronomy/astronomy_calendar_current.html
http://www.mmo.org/astronomy/this-months-sky.html
http://www.space.com/spacewatch/new_sky_calendar.html
http://www.skymaps.com/downloads.html
http://www.skymaps.com/articles/n1001.html
http://transientsky.wordpress.com/
http://www.arksky.org/
http://space.about.com/od/computerresources/tp/2010AprSkyGuide.htm
http://www.moonwise.co.uk/year/2010sky.php
http://www.findyourfate.com/astrology/year2010/sky2010.html
http://users.sch.gr/mdogram/astronea.htm
http://www.imcce.fr/hosted_sites/ama10/evenements.html
http://www.spaceagepub.com/calendar/downrange.html
Ο ουρανός της εβδομάδας και από το: http://www.skyandtelescope.com/
Ο νυκτερινός ουρανός καθημερινά: http://www.astro.noa.gr/AlmanacIAA/iaa_today.htm
Εφαρμογές Java και εικονικά εργαλεία για την αναπαραγωγή του νυκτερινού ουρανού από το γεωγραφικό πλάτος και μήκος που βρίσκεστε:
http://space.about.com/library/weekly/blskymaps.htm
http://www.oras.org/stargazer/applet.html
Γράφει η Αστροφυσικός Ελένη Χατζηχρήστου
Ο Απρίλιος είναι συμβολικά ο μήνας της αναγέννησης και η άνοιξη που έχει πλέον εγκατασταθεί για τα καλά στο βόρειο ημισφαίριο της Γης, επιτρέπει στους εραστές του ουρανού να χαρούν άφοβα τα κάλλη του τις νύχτες. Η αναγέννηση της γήινης φύσης είναι ίσως ένα εποχιακό φαινόμενο αλλά στο Σύμπαν φαινόμενα αναγέννησης υπάρχουν παντού και συμβαίνουν χωρίς διακοπή εδώ και 13 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου. Θαυμάστε λοιπόν αυτή την άνοιξη περιοχές αναγέννησης που βρίσκονται στη δική μας γειτονιά του Σύμπαντος. Κοιτάξτε το νεφέλωμα του Ωρίωνα, το μεσαίο «άστρο» στο ξίφος του γνωστού αστερισμού, που δεν είναι παρά ένα αστρικό βρεφοκομείο 1500 έτη φωτός μακριά μας.
Εικ. Ουρανος: Ο ουρανός του Απριλίου για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/04/2010 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)
Βροχές Διαττόντων
Αυτό το μήνα θα έχουμε μια βροχή διαττόντων, τους Λυρίδες, που κορυφώνεται στις 22 Απριλίου με ακτινοβόλο σημείο τον αστερισμό Λύρα που θα μεσουρανεί. Με 10-20 μετεωροειδή την ώρα δεν είναι πολύ εντυπωσιακή βροχή διαττόντων αλλά αξίζει τον κόπο να την παρακολουθήσουμε τις ανοιξιάτικη νύκτα της κορύφωσης του φαινομένου, όταν η μόλις ενός τετάρτου Σελήνη θα δύει σχετικά νωρίς αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στον κατασκότεινο ουρανό. Οι Λυρίδες είναι υπολείμματα πρότερου περάσματος του κομήτη Θάτσερ από τη γειτονιά του Ήλιου.
Εικ. Αστρα: Ο γαλαξίας Μ83 και η κεντρική σπειροειδής περιοχή του στην οπία δημιουργούνται νέα άστρα με εκρηκτικούς ρυθμούς (Credit: NASA/JPL-Caltech/VLA/MPIA).
Πλανήτες
Τον Απρίλιο θα χαρούμε τους πλανήτες Ερμή, Αφροδίτη, Άρη και Κρόνο. Η Αφροδίτη παραμένει το λαμπρότερο «άστρο» του ουρανού μετά τη δύση του Ήλιου για περίπου δύο ώρες, με αστρονομικό μέγεθος -4. Ο Ερμής φτάνει σε μέγιστη απομάκρυνση στις 8 Απριλίου, ορατός με αστρονομικό μέγεθος -0.9 στην αρχή και -0.1 στο τέλος του μήνα. Ο Άρης θα βρίσκεται ψηλά στο νοτιοδυτικό ουρανό και στις 15-17 Απριλίου θα περάσει μπροστά από το αστρικό σμήνος Μ44. Θα είναι αμυδρότερος από τους άλλους πλανήτες, με αστρονομικό μέγεθος 0.2 στην αρχή και 0.7 στο τέλος του μήνα. Πάντως, ευρισκόμενος στον Καρκίνο, θα ξεχωρίζει από τα κοντινά του άστρα Κάστωρα, Πολυδεύκη και Βασιλίσκο. Ο Δίας εμφανίζεται στο ημίφως του πρωινού προς τα παρόν σαν ένα αμυδρό «άστρο». Σιγά σιγά όμως θα γίνεται όλο και λαμπρότερος στη διάρκεια του καλοκαιριού και θα αποκτήσει δραματική λαμπρότητα προς το τέλος του φθινοπώρου. Ο Κρόνος θα βρίσκεται ψηλά στον δυτικό ουρανό, περίπου στη μέση μεταξύ Βασιλίσκου και Στάχυ. Ο μακρινός Ουρανός, λίγο μετά την συζυγία με τον Ήλιο μόλις ξεχωρίζει στον νοτιοανατολικό ουρανό λίγο πριν την ανατολή του Ήλιου. Το ίδιο και ο Ποσειδώνας τον οποίο μπορούν να ανακαλύψουν μόνο τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια.
.
Σελήνη
Τελευταίο Τέταρτο στις 6 Απριλίου, Νέα Σελήνη στις 14, Πρώτο Τέταρτο στις 21 και Πανσέληνος στις 28 Απριλίου. Η Σελήνη στο Απόγειο στις 9 Απριλίου και στο Περίγειο στις 24 Απριλίου. Στη διάρκεια του μήνα η Σελήνη θα περάσει δίπλα από τους περισσότερους ορατούς με γυμνό μάτι πλανήτες καθώς και από τα Πλειάδες και γνωστά άστρα του ουρανού όπως ο Αντάρης, ο Βασιλίσκος, ο Στάχυς.
Εικ. Cassini: Το διαστημόπλοιο Cassini στην πτήση του στον Κρόνο και τους δορυφόρους του (Καλλιτεχνική απεικόνιση. Credit: NASA, JPL).
Διαστημικά Γεγονότα του Μήνα
Στις 5 Απριλίου θα εκτοξευθεί το διαστημικό λεωφορείο Discovery από το Cape Canaveral μεταφέροντας χρήσιμα υλικά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Την ίδια ημέρα, το διαστημόπλοιο Cassini θα περάσει κοντά από τον Τιτάνα, το διάσημο φεγγάρι του Κρόνου. Την επόμενη ημέρα το διαστημόπλοιο θα βρεθεί κοντά σε ένα άλλο φεγγάρι του Κρόνου, την Διώνη. Στις 27 Απριλίου το Cassini θα βρεθεί κοντά στον Εγκέλαδο, ένα ακόμη φεγγάρι του Κρόνου.
Αναλυτικό Αστρονομικό Ημερολόγιο
3 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Αντάρη
4 Απριλίου: Ερμής και Αφροδίτη σε απόσταση μόλις 3ο μεταξύ τους
6 Απριλίου: Τελευταίο τέταρτο Σελήνης
8 Απριλίου: Ο Ερμής σε μέγιστη απομάκρυνση (20ο ανατολικά) από τον Ήλιο
9 Απριλίου: Η Σελήνη στο απόγειο (405000 χλμ.)
11 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Δία
14 Απριλίου: Νέα Σελήνη
15 Απριλίου: Το λεπτό μισοφέγγαρο ακριβώς επάνω από τον Ερμή στο απογευματινό λυκόφως.
16 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στην Αφροδίτη και από πάνω τους οι Πλειάδες.
17 Απρλίου. Η Σελήνη κοντά στις Πλειάδες. Ο Άρης 1.1ο βορειοδυτικά του αστρικού σμήνους Μ44.
21 Απριλίου: Πρώτο τέταρτο Σελήνης. Η Σελήνη κοντά στον Άρη.
22 Απριλίου: Κορύφωση της βροχής μετεωροειδών Λυρίδες. Η Σελλήνη κοντά στο αστρικό σμήνος Μ44.
23 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Βασιλίσκο.
24 Απριλίου: Η Σελήνη στο περίγειο (367141 χλμ.).
25 Απριλίου: Η Αφροδίτη 3.5ο νοτιοανατολικά των Πλειάδων. Η Σελήνη κοντά στον Κρόνο.
27 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Στάχυ.
28 Απριλίου: Πανσέληνος Ο Ερμής σε κατώτερη συζυγία με τον Ήλιο.
30 Απριλίου: Η Σελήνη κοντά στον Αντάρη.
Εικ. Οριζοντας: Ο ορίζοντας του Απριλίου, κοιτώντας δυτικά, για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/04/2010 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)
Πηγές:
http://www.synapses.co.uk/astro/monthnxt.html
http://stargazing.suite101.com/article.cfm/the_night_sky_for_april_2010
http://www.astronomynow.com/sky_charts.html
http://stardate.org/nightsky/almanac/
http://www.seasky.org/astronomy/astronomy_calendar_current.html
http://www.mmo.org/astronomy/this-months-sky.html
http://www.space.com/spacewatch/new_sky_calendar.html
http://www.skymaps.com/downloads.html
http://www.skymaps.com/articles/n1001.html
http://transientsky.wordpress.com/
http://www.arksky.org/
http://space.about.com/od/computerresources/tp/2010AprSkyGuide.htm
http://www.moonwise.co.uk/year/2010sky.php
http://www.findyourfate.com/astrology/year2010/sky2010.html
http://users.sch.gr/mdogram/astronea.htm
http://www.imcce.fr/hosted_sites/ama10/evenements.html
http://www.spaceagepub.com/calendar/downrange.html
Ο ουρανός της εβδομάδας και από το: http://www.skyandtelescope.com/
Ο νυκτερινός ουρανός καθημερινά: http://www.astro.noa.gr/AlmanacIAA/iaa_today.htm
Εφαρμογές Java και εικονικά εργαλεία για την αναπαραγωγή του νυκτερινού ουρανού από το γεωγραφικό πλάτος και μήκος που βρίσκεστε:
http://space.about.com/library/weekly/blskymaps.htm
http://www.oras.org/stargazer/applet.html